El Emeği İle Değerlenen 1000 Ayar Kazaz Gümüşler Nedir? Nasıl Yapılır?20th Aralık 2019

 

Tespih kullanmayı ve tespih taşımayı seven kişiler tarafından en çok ilgi gören tespih modeli kazaz tespih modelidir ve 1000 ayar gümüş ile yapılmış olanları bulunur. Kazaz tespih nedir? 1000 ayar gümüş nedir? Nasıl yapılır? Şeklindeki sorulara cevap vererek 1000 ayar olan kazaz modellerin el işçiliğiyle ilgili bilgi vereceğiz.

1000 Ayar Gümüş Nedir?

Genel olarak gümüş satan dükkanlar da görülen gümüş kolye, gümüş yüzük, gümüş bileklik gibi olan takılar 925 ayar olan gümüşlerdir. Ayar ise uluslararası bir ölçü birimidir. Takının ya da tespihin içerdiği gümüş miktarını belirtir. Az önce belirttiğimiz gibi piyasada gümüş olarak satılan takılar genel olarak 925 ayar gümüştür. Bu da takının içerisinde %92,5 oran da gümüş içerirken %7,5 oranda ise bakır içerdiğini belirtir.

1000 ayar gümüş ise saf gümüştür. Gümüş dışında herhangi bir maden içermediğini belirtir. İşlenen saf gümüş ticari olarak satıldığında 999 ayar olur. Bu nedenle aslında 999 olarak bilinenlerde aslında 1000 ayar saf gümüşlerdir. Saf gümüş çok yumuşak bir maddedir. Bu kadar yumuşak olması işlenmesini zorlaştırır. Saf gümüş olan yani 1000 ayar olan gümüşün işlenmesi elde döverek yapılır. Bu nedenle daha çok özen ve dikkat isteyen ve zor olan bir iştir. El işçiliği oldukça fazla olan ve gümüşün çok yumuşak olması ile iyice zorlanan gümüşün işlenmesi daha da değerli yapar.

Kazaz Tespih Nedir?

Kazaziye Trabzon iline özgü olan bir tespih işleme sanatıdır. Tamamen el işçiliğine dayanan kazaziye tekniğinde 1000 ayar gümüş 0,08 mikron kalınlığa sahip incecik bir tel şekli verilir. Çıkrık kullanılarak bu tel ipek iplik üzerine sıkıca sarılarak belirli bir kalınlık ve esnekliğe ulaşır. Bu kalınlıktaki tel ise kazaz tespih için kullanılacak ana maddedir. Çeşitli örgü teknikleri ile teller birleştirilerek tespih ve tespih püskülleri üretilir.

El işçiliğinin bu kadar ince, detaylı ve zor olması bu tespihleri daha değerli kılar. Kazaziye tekniğinin Trabzon’da yaygınlaşmasının nasıl gerçekleştiği hakkında iki farklı tez bulunur. Bunlardan ilki Rus ordularının 1914 yılında Karadeniz’ Kafkaslı ustaların gelip geri dönmemesi ile onlardan öğrenilmiş olmasıdır. Diğeri ise kazaziye sanatını Lidyalı’ların icra ettiğidir.