Gümüş ve Gümüş İşçiliğinin Tarihçesi Gümüş Nedir?1st Ekim 2019

 

Gümüş tarihi milattan önceki zamanlara dayanan bir elementtir ve tarihi çağlarda birçok medeniyet tarafından kullanılmıştır. Gümüşü tarih içinde kullanan uygarlıklar arasında Mısırlılar, Persliler, Çinliler, Lidyalılar, Yunanlılar, Osmanlılar ve Romalılar bulunuyor.

Gümüşün Osmanlı Devletinde Kullanımı

Osmanlı devleti zamanında gümüşe ve gümüş işlemeciliğine büyük önem verilmiştir. Osmanlı devleti zamanında para olarak da kullanılan gümüş aynı zamanda çeşitli süs eşyalarının, savaş malzemelerinin ve takıların yapımında kullanılmıştır.

Gümüş Nerelerde Kullanılır?

Gümüş çeşitli alanlarda kullanılan bir elementtir.

Gümüşün kullanım alanlarından bazıları şunlardır;

• Gümüş özellikle kuyumculuk sektörümde kullanılmaktadır.
• Gümüş gümüş işçiliğinde kullanılmaktadır.
• Gümüş kullanılarak süs eşyaları yapılmaktadır.
• Bozuk para üretiminde de gümüş kullanılmaktadır.
• Fotoğrafçılık endüstrisi alanında gümüşün kullanımına yer verilmektedir.
• Dişçilik sektöründe de gümüş kullanılmaktadır.
• Gümüş geçmiş zamanlarda iletkenlik özelliğinden dolayı elektrik teli olarak da kullanılmıştır.

 

Ancak nadir bulunan bir element olduğu için bu alanda kullanılması bırakılmıştır.

Bunlar dışında daha bir sürü kullanım alanı vardır. Ülkemizde de gümüş birçok alanda kullanılmaktadır. Gümüş bileşenlerinden ayrıştırılma aşamasından geçirildikten sonra kullanıma hazır hale getirilmektedir.

Gümüş İşçiliğinin Tarihçesi

Gümüşle beraber gümüş işçiliğinin tarihçesi de milattan önceki dönemlere dayanmaktadır. Arkeolojik kazılarda milattan önceki dönemlerde yaşayan uygarlıklar tarafından kullanılmış olan gümüş işçiliği ile elde edilmiş kaplar, takılar, kılıç kınları, kama sapları, paralar ve süs eşyaları gibi ürünler bulunmuştur.

Günümüzde de gümüş işçiliği devam eden bir meslektir ancak el emeği ile yapılan ürünler teknolojinin etkisi ile kaybolmaya yüz tutmuştur. Daha çok teknolojik koşullarda gümüşten ürünler elde edilmektedir.

Gümüş İşçiliği Türleri

Ülkemizde geçmiş dönemde ortaya çıkan en önemli gümüş işlemeciliği sanatı türleri telkari ve savattır. Telkari özellikle Mardin yöresinde ortaya çıkmış gümüş tel işleme sanatının adıdır. Mardin dışında Trabzon ve Beypazarı’nda yapılır. El emeği ile telkari ürünleri yapılmaktadır. Bu ürünlerden bazıları tütün kutusu, kemerler, aynalar, düğmeler, yüzükler ve tepsilerdir. Savat sanatı ise savat çamuru adı verilen siyah renkli çamurun eritilerek gümüş üzerine sürülmesi ile elde edilen eski bir sanattır.

Savat sanatı Van ilinde hala yapılmaya devam eden bir sanattır ve çeşitli ürünler üretilmektedir. Savat ürünleri arasında gerdanlıklar, tütün tabakaları, kemerler ve saç tokaları gibi ürünler bulunmaktadır. Hem telkari hem de savat sanatı sabır ve el emeği isteyen bir sanattır ve günümüzde bu işi yapan yeni ustaların ortaya çıkmaması ile unutulmaya yüz tutmuşlardır.

Gümüş İşçiliği Ürünleri

Gümüş işçiliğinde hem geleneksel yöntemler hem de teknolojik yöntemler kullanılarak çeşitli ürünler yapılarak kullanıcıların talebine sunulmaktadır. Gümüş kullanılarak elde edilen bu ürünlerden bazıları şunlardır;

• Bilezikler ve yüzükler
• Kolyeler ve küpeler
• Kemerler ve broşlar
• Çay tabakları ve çay tepsileri
• Tespih süsleri,
• Sigara tabakası ve ağızlıklar
• Erkek takıları

 

Ayrıca daha bir sürü ürün üretilerek satışları yapılmaktadır. Teknolojik imkanlar kullanılarak üretilen ürünler modern bir güzellik sunsa da el emeği ve sabırla üretilen ürün çeşitleri daha güzel ürünler olmaktadır. Kaybolmaya yüz tutan gümüş işçiliğinin yeniden canlandırılması için yeni ustalar yetişmeli ve bu sanat uzun yıllar yaşamalıdır.